Hannekemaaiers uit Westfalen
De trekarbeiders die elk jaar uit Westfalen naar Nederland kwamen, waren keuterboeren die in eigen land amper hun brood konden verdienen. Tussen de 17de en het begin van de 19de eeuw groeide hun aantal tot zo'n 30.000 per jaar.
Eind 19de eeuw bleven ze weg door de toenemende welvaart in het industrialiserende Duitsland.
Ze reisden meestal te voet, in groepen die onderweg almaar groter werden. Ze waren bepakt met gereedschap en grote hoeveelheden spek en gerookt varkensvlees, omdat dat goedkoper was dan kopen in Nederland.
Een deel van hen kwam per schip naar Amsterdam en meerde af bij de Oude Brug, die in de volksmond de moffenbeurs werd genoemd. Daarna gingen ze in Noord-Holland grasmaaien of in Zuid-Holland veen baggeren.
Ze zijn in talloze kluchten afgeschilderd als dom, vies en gierig en als opscheppers die zich beter voordeden dan ze waren, in de hoop een Nederlandse vrouw aan de haak te slaan.
Dat moet velen zijn gelukt, want alleen al tussen 1815 en 1850 hebben zich ongeveer 140.000 van deze trekarbeiders blijvend in Nederland gevestigd.
De Hollandgänger werden ook wel ‘hannekemaaiers’ genoemd, een samentrekking van Hanne, verkleinvorm van de voornaam Johann, en het woord maaier. Minder gebruikte bijnamen waren ‘pikmaaiers’ (maaiers met een korte zeis) en ‘poepen’. De laatste bijnaam ontstond doordat ze elkaar vaak aanspraken met Bube: Duits voor jongen of kerel.
Hallo Kees,
Enkele jaren geleden heb ik grote stukken overgeschreven uit het Notulenboek van de Maatschappij voor de Landbouw - afdeling Gooiland. De leden van het eerste uur (ca. 1850) waren Gooise notabelen, o.a. notaris Albertus Perk en Dokter Hengel. Deze elite club probeerde met premies Gooise arbeiders te lokken om als maaier of ploeger te werk gesteld te worden. Er werden wedstrijden gehouden in maaien en ploegen, de hoofdprijs een zeis. Tijdens de Maatschappij vergaderingen bleek, dat de Gooise arbeiders (meestal Hilversumse wevers) veel te zwak waren voor dat zware werk. In die tijd hoefden rijke jongens niet in de militaire dienst, ze kochten een plaatsvervanger en wederom waren die arme wevers de klos. Geen wonder dat het Nederlandse leger werd geminacht. –
Om kort te gaan, alleen sterke boerenjongens uit Westfalen waren in staat dat zware werk te doen. Ook zij werden geminacht door de brave burgers. —
Frans
Mijn grootmoeder van moeders kant heet Hanemaaijer deze familie is achtergebleven in de omgeving van Delft. Op terschelling is ook een cafe dat hannekemaaier heet en in waarschijnlijk eigendom van een nazaat van de Hanemaaijerskees schreef:
>
> Hannekemaaiers uit Westfalen
> De trekarbeiders die elk jaar uit Westfalen naar Nederland
> kwamen, waren keuterboeren die in eigen land amper hun brood
> konden verdienen. Tussen de 17de en het begin van de 19de
> eeuw groeide hun aantal tot zo'n 30.000 per jaar.
>
>
> Eind 19de eeuw bleven ze weg door de
> toenemende welvaart in het industrialiserende Duitsland.
> Ze reisden meestal te voet, in groepen die onderweg almaar
> groter werden. Ze waren bepakt met gereedschap en grote
> hoeveelheden spek en gerookt varkensvlees, omdat dat
> goedkoper was dan kopen in Nederland.
>
> Een deel van hen kwam per schip naar Amsterdam en meerde af
> bij de Oude Brug, die in de volksmond de moffenbeurs werd
> genoemd. Daarna gingen ze in Noord-Holland grasmaaien of in
> Zuid-Holland veen baggeren.
>
> Ze zijn in talloze kluchten afgeschilderd als dom, vies en
> gierig en als opscheppers die zich beter voordeden dan ze
> waren, in de hoop een Nederlandse vrouw aan de haak te slaan.
>
> Dat moet velen zijn gelukt, want alleen al tussen 1815 en
> 1850 hebben zich ongeveer 140.000 van deze trekarbeiders
> blijvend in Nederland gevestigd.
>
> De Hollandgänger werden ook wel
> ‘hannekemaaiers’ genoemd, een samentrekking van
> Hanne, verkleinvorm van de voornaam Johann, en het woord
> maaier. Minder gebruikte bijnamen waren
> ‘pikmaaiers’ (maaiers met een korte zeis) en
> ‘poepen’. De laatste bijnaam ontstond doordat ze
> elkaar vaak aanspraken met Bube: Duits voor jongen of kerel.
Het is een misverstand dat de sinds 1805 in Nederland levende familie Hanema(a)ij/yer het zelfde is als Hannekemaaiers, alhoewel de naam wel zo doet denken.
De Hanemaaijers stammen af van een Herman(us) Hanemeyer (derde zoon van een duitse boerenfamilie uit Ladbergen (Westfalen) die rond 1800 naar Nederland is vertrokken en zich gevestigd heeft in De Lier (Westland).
Van hem stammen alle Hanemaaijers in Nederland af.
Nog niet zo lang geleden is de duitse tak van de Hanemeyer familie uitgestorven.
De naar Nederland gekomen Herman(us) was dus geen Hannekemaaier (want die seizoenarbeiders gingen gemeenlijk weer terug en werkten bovendien hoofdzakelijk bij boeren in Friesland en Groningen.
Jaap schreef:
>
> Mijn grootmoeder van moeders kant heet Hanemaaijer deze
> familie is achtergebleven in de omgeving van Delft. Op
> terschelling is ook een cafe dat hannekemaaier heet en in
> waarschijnlijk eigendom van een nazaat van de
> Hanemaaijerskees schreef:
> >
> > Hannekemaaiers uit Westfalen
> > De trekarbeiders die elk jaar uit Westfalen naar Nederland
> > kwamen, waren keuterboeren die in eigen land amper hun brood
> > konden verdienen. Tussen de 17de en het begin van de 19de
> > eeuw groeide hun aantal tot zo'n 30.000 per jaar.
> >
> >
> > Eind 19de eeuw bleven ze weg door de
> > toenemende welvaart in het industrialiserende Duitsland.
> > Ze reisden meestal te voet, in groepen die onderweg almaar
> > groter werden. Ze waren bepakt met gereedschap en grote
> > hoeveelheden spek en gerookt varkensvlees, omdat dat
> > goedkoper was dan kopen in Nederland.
> >
> > Een deel van hen kwam per schip naar Amsterdam en meerde af
> > bij de Oude Brug, die in de volksmond de moffenbeurs werd
> > genoemd. Daarna gingen ze in Noord-Holland grasmaaien of in
> > Zuid-Holland veen baggeren.
> >
> > Ze zijn in talloze kluchten afgeschilderd als dom, vies en
> > gierig en als opscheppers die zich beter voordeden dan ze
> > waren, in de hoop een Nederlandse vrouw aan de haak te slaan.
> >
> > Dat moet velen zijn gelukt, want alleen al tussen 1815 en
> > 1850 hebben zich ongeveer 140.000 van deze trekarbeiders
> > blijvend in Nederland gevestigd.
> >
> > De Hollandgänger werden ook wel
> > ‘hannekemaaiers’ genoemd, een samentrekking van
> > Hanne, verkleinvorm van de voornaam Johann, en het woord
> > maaier. Minder gebruikte bijnamen waren
> > ‘pikmaaiers’ (maaiers met een korte zeis) en
> > ‘poepen’. De laatste bijnaam ontstond doordat ze
> > elkaar vaak aanspraken met Bube: Duits voor jongen of kerel.
Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's