Hallo allemaal,

Van de Tresoar-site:

Kortgeleden heeft Tresoar alle aktes waarin in 1811 de familienamen zijn vastgelegd gefotografeerd. Tot nu toe waren deze aktes alleen op de studiezaal in fotokopie beschikbaar, maar vanaf nu kan iedereen ook thuis de aktes bekijken.

De registers van familienamen danken hun ontstaan aan een aantal wetten, waarvan het Decreet van keizer Napoleon van 18 augustus 1811 voor Friesland het belangrijkste was. Bij dat decreet werden de inwoners verplicht een vaste familienaam aan te nemen. De inwoners die er al een hadden moesten deze eveneens laten vastleggen.

De registers van de eilanden (Ameland, Schiermonnikoog, Terschelling en Vlieland) en Het Bildt, Menaldumadeel en Leeuwarden ontbreken. Het is bekend dat die van Barradeel, Franekeradeel, Hennaarderadeel, Leeuwarderadeel en Westdongeradeel hiaten vertonen.

Maar uit een vergelijking met andere provincies blijkt, dat er in Friesland duidelijk meer bewaard is gebleven dan elders. De oorzaken daarvan zijn niet bekend, maar het lijkt niet onwaarschijnlijk dat men in andere delen van het land dit decreet overbodig achtte omdat daar vrijwel iedereen al een familienaam had.

In Friesland daarentegen had de grote meerderheid van de bevolking voor 1811 geen familienamen, maar zgn. patronymica (vadersnamen). Enkele voorbeelden: Jan Harmensz(oon) of Jan Harmens, Trijntje Pieters(dochter), Sjoerd Gerbens, etc. Met het invoeren der familienamen had overigens het gebruik van patronymica bepaald niet afgedaan; men kan ze tot op de huidige dag tegenkomen in de geschreven en (vooral) gesproken taal.

Het overgrote deel van de aktes dateert uit december 1811, maar ook in de jaren 1812 en 1813 werden er nog namen vastgelegd van degenen die ‘vergeten’ hadden zich te melden of dachten dat het niet voor hen gold. Ook deze gegevens zijn op de website te raadplegen.

De Familienamen 1811 zijn te vinden in de website via ‘Voorouders’ of via het snelmenu ‘Direct naar’.

Een database waarin op deze aktes van naamsaanneming gezocht kon worden was al jarenlang één van de onderdelen van de website van Tresoar. Met het koppelen van de afbeeldingen van de oorspronkelijke akte aan deze database wordt hier een dimensie aan toegevoegd: het oorspronkelijk geschreven stuk waar onze voorouders voor de eerste keer hun eigen naam onder schreven (voorzover ze hadden leren schrijven!).

Er loopt een enquete in het Algemene Forum over de kwaliteit van de foto's.

mvg, margreet