Grutterij van van der Molen te Doezum

  • Jerry N. J. Vondeling

    Uiteraard gaat er niets boven veldwerk, maar het internet is een goede plek om te beginnen.

    Voor mijn onderzoek naar de historie van ‘'mijn’' molen en de verdwenen molens te Hoogeveen heb ik veel archiefmateriaal met behulp van internet van overal in den lande naar het Noorden gekregen. Maar inderdaad tijdens het veldwerk zijn de meest interessante foto's uit privé albums en herinneringen van (familie leden van) oude molenaars naar boven gekomen en op papier gezet.

    Rest mij nu op dit moment nog niets anders dan u allen een Prettige Feestdagen te wensen en uiteraard een goed begin van het nieuwe jaar!

    Korenmolen de Zwaluw

    Groeten,

    Jerry Vondeling,

    vrijw. molenaar, korenmolen de Zwaluw

  • Folkert van der Molen

    Dag Jerry

    heeft je vraag al info opgeleverd? Ik verneem het graag want ik ben één van de nazaten van Willem Jans en heb stamboom van zijn nazaten gemaakt.

    zie http://www.vandermolens.nl/genealogie/

  • Jerry N. J. Vondeling

    Geachte heer van der Molen,

    Tot nu toe heeft de vraag niet veel meer informatie opgeleverd dan de informatie die u hier aantreft,

    Mocht u echter nog over informatie betreffende deze rosmolen beschikken dan zou ik daar blij mee zijn.

    Met vriendelijke groet,

    Jerry Vondeling

  • A.K.van der Glas

    Hallo Jerry,

    Al geruime tijd ben ik bezig met een onderzoek naar mijn voorouders :de familie van Johannes Pieters van der Glas, verver en glazemaker te Doezum ( 1811-1890).Zodoende kwam ik op deze site terecht.Ik hoop dat je iets aan de volgende informatie hebt:

    Mijn betovergrootvader Anne Jakobs Mulder (1811-1889),gruttersknecht,tapper,timmerman, was een zoon van Jakob Jans Mulder.Deze Jakob

    was grutter te Doezum.Hij was getrouwd met Marijke Fokkes. Marijke was eerder getrouwd met Jan Willems van der Molen.(Zie verder genealogie Van der Molen).

    In 1849 heeft Anne Jakobs het huis van zijn vader Jakob Jans,mede namens zijn broer en zuster en zijn halfbroers Willem Jans van der Molen

    (bakker),Fokke Jans van der Molen(arbeider) en Luitje Jans van der Molen( landbouwer) verkocht aan Tjebbe Alberts Ploegh(landbouwer)

    voor f 1400,00.

    Het ging om behuizing 125 met erf en daarbij horende landerijen samen groot 310 roeden en 30 ellen, sectie D nrs.63 t/m 69,

    “echter de boekweitmolen zich in de schuur der behuizing bevindende, van dezen verkoop uitgesloten”.

    Nr. 63 behelsde huis en erf, nr 64 een windpelmolen en paardengrutmolen, nr.64a tuin en de nrs.65 e.v. bouwland.

    Jakob Jans en Marijke Fokkes hebben e.e.a. aangekocht op 17.01.1821 bij publieke verkoop.

    Hartelijke groeten, Anne van der Glas.

  • Jerry N. J. Vondeling

    Beste Anne,

    Bedankt voor deze gegevens, misschien kunnen we nu met behulp van kadasterkaarten de plek van deze grutterij vast leggen.

    Ik neem aan dat je er geen bezwaar tegen hebt dat ik deze gegevens opneem in de database van verdwenen molens?

    Met vriendelijke groet,

    Jerry

  • A.K.van der Glas

    Beste Jerry,

    Geen bezwaar tegen gebruik van de gegevens. Maar nog wel een aanvulling/correctie. Het huis uit mijn bericht stond in Grootegast!

    Jakob Jans was aanvankelijk grutter te Doezum,had daar een huis en erf naast een veel groter huis van Jan Willems Erven.Is waarschijnlijk later naar Grootegast vertrokken.

    Op de kadastrale kaart van Doezum(Wie,wat,waar) nrs 173 en 174.Succes met je onderzoek.Ik ben erg benieuwd naar de uitkomsten!

    Groeten, Anne van der Glas.

  • Jerry N. J. Vondeling

    Bedankt voor de aanvulling,

    Ik heb zelf ook even gekeken naar de percelen in Doezum en Grootegast in het kadaster van 1811 - 1832.

    Mij viel op dat naast het huis (perc 173) van Jacob Jans Mulder een grutterij heeft gestaan, je geeft aan dat het huis van Jacob Jans Mulder heeft gestaan naast het veel groter huis van Jan Willems Erven. Echter in het kadaster staat aangetekend op perceel 174

    Willems/Erv., Jan, grutter, Doezum, Idem & grutterij.

    Aangezien Idem (huis en erf) & grutterij is doorgehaald neem ik aan dat deze panden tussen 1811 en 1832 verdwenen zijn.

    Het perceel (174) naast het huis van Jacob Jans Mulder is denk ik niet van Jan Willems Erven, maar was eigendom van erven van Jan Willems.

    In de overlijdens akte van Fokke Jans van der Molen uit 1855 word zijn vader niet genoemd als Jan Willems van der Molen maar als Jan Willems.

    Jan Willems, eigenaar van het perceel 174 is denk ik dus dezelfde als Jan Willems van der Molen. Jan Willems (van der Molen) is de zoon van Willem Jans de grutter uit mijn eerste bericht)

    Ik denk dat het volgende heeft plaats gevonden;

    Willem Jans (1711 - 1795) is grutter te Doezum (op perceel 174), hij overlijd en word in de kerk begraven en op zijn grafsteen word een afbeelding van een grutterij geplaatst.

    Zijn zoon Jan Willems (geboren in 1743) erft de grutterij en wordt grutter hij huwt met Marijke Fokkes.

    Jacob Jans Mulder komt als grutter(sknecht) op de grutterij van Jan Willems werken en gaat wonen op het perceel naast de grutterij (perc 173)

    Dan in 1802 overlijd Jan Willems en enige tijd later huwt Jacob Jans Mulder met de weduwe Marijke Fokkes en wordt grutter op de grutterij van wijlen Jan Willems.

    Zij kopen dan in 1821 een huis in Grootegast (met bijstaande pelmolen en grutterij (of laat hij de grutterij zelf bouwen?) en wordt Jacob Jans Mulder grutter in Grootegast.

    Perceel 173 komt vermoedelijk na het overlijden van Jan Willems in handen van Erven van Willem Jans (van der Molen) die later het huis en grutterij (tussen 1811 en 1832 maar vermoedelijk na 1821, als Jacob Jans Mulder en Marijke Fokkes naar Grootegast zijn vertrokken) afbreken.

    rond 1828 wordt ook de eerder genoemde zoon van Willem Jans, Fokke Jans van der Molen, genoemd als pelmolenaarsknecht te Doezum, boekweitmolenaarsknecht te Opende, arbeider te Marum en grutter te Doezum, dus wellicht heeft Fokke Jans van der Molen na het vertrek van Jacob Jans Mulder en Marijke Fokkens de grutterij van zijn vader vanaf 1821 tot voor 1832 draaiende gehouden

    In 1826 overlijd Marijke Fokkes te Grootegast en veertien jaar later, in 1840, overlijd ook Jacob Jans Mulder. Hun zoon Anne Jacobs Mulder zal vermoedelijk gruttersknecht zijn geweest in de grutterij van zijn vader te Grootegast. Misschien is hij na het overlijden van zijn vader nog enige jaren grutter gebleven omdat hij volgens jouw bericht alle panden behalve de grutterij verkoopt?

    Groeten,

    Jerry

  • Anne van der Glas

    Hallo Jerry,

    Bedankt voor het “op een rijtje zetten” van de gegevens! Nog een aanvulling: Anne Jacobs is bij de geboorte van zijn 1e kind in 1840

    gruttersknecht, bij de geboorte van de 2e in 1842 is hij tapper, na 1847 is hij tapper en timmerman.

    Als je nog informatie tegenkomt over de ouders van Jacob Jans Mulder dan houd ik mij aanbevolen.

    Het gaat om Jan Jans(Tempel?) en Henderika Holst, woonachtig geweest te Fransum,Niekerk en Oldekerk.Hun zoon Jacob Jans werd op 1.09.1771 te Fransum geboren.

    Hartelijke groet, Anne van der Glas.

  • Jerry N. J. Vondeling

    Beste Anne,

    Ik reageer maar eventjes onder het berichtje waarop je hier antwoord gaf.

    Niets te danken, let wel, alhoewel het aannemelijk klinkt dat de situatie zo gelopen heeft, is het voor mij ook slechts giswerk en kan ik niet met zekerheid zeggen dat dit zo gegaan is.

    Daarnaast; je gaf aan dat Anne Jacobs in 1840 gruttersknecht was en in 1842 tapper, wellicht heeft hij beide beroepen tegelijk uitgevoerd.

    Overdag aan het werk als grutter(sknecht) en ‘s avonds in de tapperij? Ook is mogelijk dat hij vlak na het overlijden van zijn vader het grutters beroep vaarwel heeft gezegd. Overigens is die overstap niet zo heel verwonderlijk, grutterijen werden ook vaak gebruikt voor het ’vermalen' van mout voor de bierbrouwerijen. Wel is het dan vreemd dat hij in 1849 alles verkoopt, behalve de grutterij.. Misschien was deze in gebruik bij iemand anders?

    Tevens vond ik dat Jacob Jans op 01/09/1771 gedoopt werd. Het ligt voor de hand dat hij rond deze datum geboren werd, maar dat hoeft niet persé de eerste september van 1771 geweest te zijn. Ook vond ik dat Marijke Fokkes ook bekend was als Marijke Fokkes Oosterhuis.

    Tevens is hier meer informatie te vinden over de voorouders van Jan Jans Tempel en Hinderika Holst

    Groeten,

    Jerry

  • Jerry N. J. Vondeling

    Beste Anne,

    De gegevens die je hebt gegeven zijn samen met de andere gecombineerde gegevens verwerkt in de database van verdwenen molens (nr 11905).

    Alhoewel de grutterij in de schuur onder molen heeft gezeten hebben we deze apart ingevoerd (zie nr 15109)

    Door jouw gegevens te combineren met gegevens uit archieven is er iets meer bekend over de molen die Anne Jakobs in 1849 heeft verkocht.

    Misschien leuk om te weten.. de molen was van het type Wipmolen, deze molen stond op de schuur waar de grutterij zich in bevond. Om bij de wieken te kunnen komen werd de molen uitgerust met een stelling of omloop. Het was dus een wipstellingmolen

    Een afbeelding van een voorbeeld van een dergelijke molen zie je hier

    De molen in 1818 gebouwd en was tot 1820/1821 eigendom van Abel Roelfs en Jantien Hendriks. De molen is tussen 1832 en 1850 verdwenen..

    Groeten Jerry